Γυναίκες κρατούμενες σε γυναικείες (;) φυλακές

Αναδημοσίευση από: www.avgi.gr
Σοφία Βογιατζή

Τη Δευτέρα 19 Μαΐου 2008 η μεγαλύτερη γυναικεία φυλακή της χώρας μεταφέρθηκε στις καινούριες φυλακές της Θήβας. Οι φυλακές Κορυδαλλού παραμένουν για τις υπόδικες. Επίσης, μικρός αριθμός γυναικών υποδίκων ή καταδίκων βρίσκονται και σε ειδικά τμήματα των φυλακών Διαβατών Θεσσαλονίκης και Νεάπολης Κρήτης.

Η επιλογή της μεταφοράς των φυλακών έξω από την Αθήνα αλλά και από την πόλη της Θήβας κάνει ακόμη πιο δύσκολη την πρόσβαση των συγγενών των κρατουμένων και των δικηγόρων τους.

Για τις κρατούμενες, στο άρθρο 13 του Σωφρονιστικού Κώδικα, ορίζεται ότι «οι γυναίκες εκτίουν την ποινή τους σε καταστήματα κράτησης ή σε ιδιαίτερα τμήματα άλλων καταστημάτων και απαγορεύεται η επικοινωνία τους με άλλες κατηγορίες κρατουμένων». Οι κανόνες διαβίωσης και τα προγράμματα που εφαρμόζονται είναι «προσαρμοσμένα στις ανάγκες του φύλου τους».

Εφαρμόζεται στην περίπτωση των γυναικείων φυλακών ο Σωφρονιστικός Κώδικας; Αναρωτιόμαστε πόσο μπορεί να θεωρήσει κανείς προσαρμοσμένη στις ανάγκες του γυναικείου φύλου την έκτιση ποινών όταν:

* Το νοσοκομείο και το ψυχιατρείο του Κορυδαλλού δέχεται μόνο άνδρες.

* Υπάρχει μόνο ένας ψυχολόγος για 500 περίπου κρατούμενες, ενώ απουσιάζει μόνιμο εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό (ψυχίατροι, ψυχολόγοι, κοινωνικοί λειτουργοί, εγκληματολόγοι).

* Δεν υπάρχει γυναικολόγος και η αίτηση εξέτασης από γυναικολόγο εγκρίνεται μετά την πάροδο ενός μηνός.

* Η γυναικολογική εξέταση γίνεται παρουσία δεσμοφυλάκων.

* Ένας παθολόγος έρχεται κάθε 15 ημέρες για δύο ώρες.

* Δεν υπάρχει ζεστό νερό ούτε τον χειμώνα.

* Οι κρατούμενες πρέπει να πληρώσουν για υπηρεσίες που θα έπρεπε να παρέχονται από τη διοίκηση των φυλακών, όπως χαρτί τουαλέτας, σερβιέτες, σαπούνι κ.λπ.;

* Δεν υπάρχει παιδότοπος για τα μικρά παιδιά των μητέρων κρατουμένων και τα παιδιά παίζουν στο τσιμεντένιο προαύλιο.

* Δεν υπάρχει παιδίατρος στο κατάστημα και οι κρατούμενες αναγκάζονται να πηγαίνουν στην Αθήνα.

* Παίρνουν λιγότερα μεροκάματα από τους άνδρες και δεν διευκολύνονται στη γρηγορότερη αποφυλάκιση.

* Δεν υπάρχουν αγροτικές φυλακές για γυναίκες και έτσι στερούνται σε σχέση με τους άνδρες το πλεονέκτημα της γρηγορότερης αποφυλάκισης και του καλύτερου περιβάλλοντος διαβίωσης.

Ακόμα και στη φυλακή λοιπόν, οι γυναίκες χαίρουν λιγότερων δικαιωμάτων. Το μοντέλο της φυλακής βέβαια παραμένει το ίδιο. Είναι το μοντέλο της φυλακής του νεοφιλελευθερισμού. Είναι οι φυλακές-αποθήκες ανθρώπων. Όσον αφορά το σωφρονιστικό σύστημα στη χώρα μας, η θέσπιση προωθημένων διατάξεων που δεν εφαρμόζονται στην πράξη αποτελεί συνηθισμένη πρακτική.

Επιπλέον, ανάμεσα στους νόμους και στην κακή πραγματικότητα εμφιλοχωρεί ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα της φυλακής, η διαφθορά, το οποίο αναπαράγεται λόγω της αδιαφορίας των θεσμικά υπευθύνων. Οι Ένορκες Διοικητικές Εξετάσεις (ΕΔΕ) αργούν τόσο πολύ που τελικά επιβεβαιώνεται η εντύπωση της ατιμωρησίας. Ο υπουργός απουσιάζει. Δεν παρεμβαίνει στα θέματα της καθημερινής ζωής των κρατουμένων, ενώ και από καταγγελίες γνωρίζει ότι υπάρχει τεράστιο πρόβλημα αυθαιρεσίας και διαφθοράς, το οποίο διαπερνά τη φυλακή, ευνοεί τον διαχωρισμό των κρατουμένων με κοινωνικά και ταξικά κριτήρια και μετατρέπει τους περισσότερους κρατούμενους σε ουσιοεξαρτημένους, φοβισμένους, καταπιεσμένους, αποκλεισμένους, πειθήνιους, συνένοχους ή χωρίς φωνή απελπισμένους ανθρώπους. Όσοι κρατούμενοι καταγγέλλουν τις αυθαιρεσίες ή καταθέτουν μηνύσεις παίρνουν «δυσμενείς» μεταθέσεις σε απομακρυσμένες φυλακές. Οι γυναίκες, διπλά καταπιεσμένες, δύσκολα αντιστέκονται.