Υποχώρησε τελικά ο υπουργός Δικαιοσύνης Μιλτιάδης Παπαϊωάννου, μετά την αποχώρηση της ΝΔ και του ΛΑΟΣ από τη Βουλή κατά τη συζήτηση του νομοσχεδίου για την αποσυμφόρηση των φυλακών. Ο υπουργός προχώρησε σε αλλαγές της επίμαχης διάταξης για την πρόωρη προφυλάκιση, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση των δύο κομμάτων, ενώ το ΛΑΟΣ απείλησε ακόμη και με αποχώρηση από την κυβέρνηση Παπαδήμου. Τελικά το νομοσχέδιο υπερψηφίστηκε επί της αρχής και επί των άρθρων, από τους βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ και της Δημοκρατικής Αριστεράς, ενώ το ΚΚΕ δήλωσε «παρών».
Τονίζοντας πως «είναι υπουργός της κυβέρνησης Παπαδήμου και όχι του κου Σαμαρά ή του κου Καρατζαφέρη» και διαβεβαιώνοντας πως θα επανέλθει με συμφωνία του ίδιου του Πρωθυπουργού που επιδεικνύει προσωπικό ενδιαφέρον για τις ρυθμίσεις, ο Μ. Παπαϊωάννου, απέσυρε τη διάταξη που έδινε τη δυνατότητα πρόωρης αποφυλάκισης και σε καταδικασμένους για κακουργήματα σε κάθειρξη από πέντε έως δέκα έτη. Αντ' αυτής, παρέτεινε την χρονική διάρκεια της ισχύος των ρυθμίσεων από πέντε σε δέκα μήνες, υπογραμμίζοντας πως με τον τρόπο αυτό, θα αποφυλακισθούν ενδεχομένως και περισσότεροι φυλακισμένοι απ' ό,τι προηγουμένως.
Η ρύθμιση της πρόωρης αποφυλάκισης, θα αφορά πλέον κατάδικους με ποινές φυλάκισης έως 3 χρόνια υπό την προϋπόθεση έκτισης του 1/10 της ποινής τους, καθώς και κατάδικους με ποινές φυλάκισης ή και κάθειρξης έως 5 έτη, εφόσον έχουν εκτίσει το 1/5 της ποινής τους.
«Δεν θα βάλω εγώ σε κίνδυνο τη συνοχή της κυβέρνησης, αλλά δεν θα γίνω και ο ηθικός αυτουργός για να λένε για κάποιον που υποτροπίασε, πως ‘ο Παπαϊωάννου τον έβγαλε και ξαναέκανε το έγκλημα’», ανέφερε ο υπουργός Δικαιοσύνης. «Το περιεχόμενο του νομοσχεδίου το προσδιόρισαν οι αριθμοί. Είπανε οι εκπρόσωποι της ΝΔ και του ΛΑΟΣ, πως είναι θέμα αρχής γι' αυτούς. Και για μένα είναι θέμα αρχής να μην βγει κανείς! Όταν όμως μια Πολιτεία δεν έχει δυνατότητα να κτίσει νέες φυλακές, θα πρέπει να έχει όσους φυλακισμένους αντέχει το σύστημα. Στην περίπτωση αυτή, χρειάζεται μια πάγια ρύθμιση ώστε για να μπει κάποιος στη φυλακή, να αποφυλακίζεται εκείνος που είναι πιο κοντά στην αποφυλάκιση. Δεν φαντάστηκα ποτέ πως αυτό θα δημιουργούσε πολιτικό ζήτημα στην κυβέρνηση. Αυτό ήταν έξω απ' τις σκέψεις μου», σημείωσε ο υπουργός.
Σε συνεχή σχολιασμό της στάσης της ΝΔ και του ΛΑΟΣ, ο κ. Παπαϊωάννου δήλωσε πως ήθελε να φέρει το νομοσχέδιο πριν τις γιορτές, αλλά αντέδρασαν τα υπόλοιπα κόμματα. Κατόπιν προτροπής του πρωθυπουργού, επεδίωξε συνάντηση με τους κ.κ. Τζαβάρα και Πλεύρη, οι οποίοι δεν έθεσαν ζήτημα αφαίρεσης του επίμαχου άρθρου, αλλά ζήτησαν εξαιρέσεις για συγκεκριμένα αδικήματα, τις οποίες έκανε ο ίδιος δεκτές. «Με διαβεβαίωναν πως εκείνος που είχε ένσταση ήταν ο κος Δένδιας και είπα πως ‘άλλα μου είπε χθες ο κος Τζαβάρας’. Φαίνεται πως ο κος Σαμαράς έχει προνομιακό συνομιλητή τον κο Δένδια. Παρουσία του κου Αβραμόπουλου και Βορίδη, στο υπουργικό συμβούλιο μου είπαν ‘δεν έχεις άλλη επιλογή’…».
Ο κ. Παπαϊωάννου, τέλος, στηλίτευσε την στάση όλων των προηγούμενων υπουργών Δικαιοσύνης που διαμαρτυρήθηκαν για τις ρυθμίσεις, συμπεριλαμβανόμενου έτσι και του Χάρη Καστανίδη. «Εγώ θα επανέλθω - και θα επανέλθω και στο νομοσχέδιο για τα ναρκωτικά με πρόσθετα μέτρα. Τον απασχολούν και τον Πρωθυπουργό εκείνοι οι 7000 φτωχοί σε σύνολο 12700 φυλακισμένων…».
Σχολιάζοντας τις τοποθετήσεις του υπουργού Δικαιοσύνης, ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ, Θοδωρής Δρίτσας, διαπίστωσε πως «ο υπουργός δεν υπερασπίστηκε τελικά την διάταξή του». Διεκτραγωδώντας με τη σειρά του την κατάσταση στις φυλακές και τα κρατητήρια, («οκτώ άτομα σε ένα κελί», «διαβίωση ακόμα και στις τουαλέτες») ο κ. Δρίτσας παρατήρησε πως «τέτοιες φυλακές αναπαράγουν την εγκληματικότητα».
«Πολύ φοβάμαι πως των ευνοϊκών ρυθμίσεων ελάχιστοι θα μπορούν να κάνουν χρήση. Κρατάμε τα προσχήματα, αναπαράγεται η συναίνεση των 3 κομμάτων, ξεφεύγουμε απ' τη σκόπελο μιας πολιτικής κρίσης και παροξύνουμε την κοινωνική κρίση. Αυτά είναι επικίνδυνα πράγματα», εκτίμησε ο κ. Δρίτσας.
Σημειώνεται πως σε δηλώσεις του, ο πρόεδρος του ΛΑΟΣ, Γιώργος Καρατζαφέρης, ανέφερε ότι διέκρινε στη στάση του Μ. Παπαϊωάννου «προβοκάτσια κατά του Λουκά Παπαδήμου και πολιτικό παιχνίδι του ΠΑΣΟΚ και του Γ. Παπανδρέου» και ανακοίνωσε πως αύριο το πρωί, θα συσκεφθεί με τους υπουργούς του ΛΑΟΣ που μετέχουν στην κυβέρνηση για την παραμονή τους σε αυτή - συνεκτιμούμενης της τελικής στάσης του υπουργού Δικαιοσύνης.